مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان

این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه چهار گیاه دارویی شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.)، کنجد (sesamum indicum l.)، شاهدانه (cannabis sativa l.) و زنیان (carum copticum (l.) c. b. clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به یک انجام شد. تیمارها شامل جوانه زنی بذرها در آب مقطر به عنوان شاهد و سه تیمار پتانسیل منفی شامل 37/0-، 59/0- و 81/0- مگاپاسکال بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در پتری دیش هایی به قطر 11 سانتی متر با 30 عدد بذر در شش تکرار اجرا گردید. واکنش فرایند جوانه زنی گیاهان به پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی، متفاوت بود. به طوری که پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی هیچ گونه تأثیر منفی بر جوانه زنی بذر گیاه کنجد نداشت ولی جوانه زنی بذر سایر گیاهان بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب و نوع نمک قرار گرفت. در پتانسیل منفی 81/0- بیشترین درصد جوانه زنی مربوط به بذر کنجد با 99% و کمترین درصد جوانه زنی مربوط به بذرهای گیاهان شنبلیله و زنیان با جوانه زنی دوازده درصد بوده است. نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی بر جوانه زنی بذرها تأثیر داشت، به طوری که در پتانسیل های منفی ایجاد شده با مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم (به نسبت مولی 5 به یک) به ویژه پتانسیل های منفی بالا فرایند جوانه زنی نسبت به سایر نمکها به طور معنی داری بیشتر بود. در کنجد سرعت جوانه زنی تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه زنی و نوع نمک ایجادکننده آن قرار نگرفت، در حالی که سرعت جوانه زنی بذر سایر گیاهان تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه زنی قرار گرفت. سرعت جوانه زنی در پتانسیل های منفی 59/0- و 81/0- ایجاد شده با نمک کلرید کلسیم بیشتر کاهش یافت. اگرچه پتانسیل منفی آب ایجاد شده با نمکهای مختلف تأثیر منفی بر جوانه زنی بذر کنجد نداشت اما رشد گیاهچه های کنجد بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب قرار گرفت.